Nuestra tienda - A nuestra botiga

30 may 2013

Valor añadido


"Como en cada deshielo, desde tiempos donde en esos montes vivían de la leña, los Nabateros del Sobrarbe  construyen sus “Nabatas”  y descienden el río Cinca desde Laspuña- Escalona hasta  llegar Aínsa.

Es un celebración  que  acompaña un hecho histórico, mostrándonos y hablándonos de nuestros orígenes.

Es más que una emoción… es un sentimiento."

ESTHER NAVAL - Fotógrafa
 PARA VER MAS FOTOS DE NABATAS HAZ CLICK EN LA FOTO


29 may 2013

El tiempo desde Saravillo


IMG_4882 [1280x768]

"Buenos Días, nos hemos levantado con los cielos despejados con alguna nube que empieza a llegar por el Norte, como estaba escampado, las temperaturas mínimas han descendido hasta llegar a valores negativos, la mínima esta noche -0,4, y ayer las máximas tampoco es que subieran mucho, 12,1, ayer las lluvias de la mañana dejaron 10 litros, en dos horas y la nieve muy cerca, en estos momentos tenemos 1 grado y 0,8 en San Juan de Plan."
Lucía Mur Barrau. Saravillo (Huesca). Aficionada desde hace años a la meteorología, dispone de una pequeña estación meteorológica en la localidad de Saravillo (Valle de Chistau), que le permite anotar diariamente los registros de temperatura máxima y mínima, y datos pluviométricos. Colabora diariamente desde el año 2009 y de manera voluntaria, con varios medios de comunicación provinciales y autonómicos aportando cada día los datos meteorológicos de Saravillo, así como fotografías al espacio El Tiempo de Aragón TV. También colabora con Aragón Radio, Diario del Alto Aragón y Radio Sobrarbe, entre otros.

28 may 2013

Lupercio


Lupercio Latrás o de Latrás, nacido en el Valle de Hecho (Huesca) en 1555, y fallecido en la ciudad de Segovia, en (Castilla y León) en 1590) fue un bandolero, espía y contrabandista aragonés durante la segunda mitad del siglo XVI.

Siendo hijo segundo del Pedro Latrás, señor de Latrás y María de Mur,fue desde su juventud objeto de acusaciones de notables fechorías y crímenes. En el año 1579 fue acusado de instigar las alteraciones que se produjeron en el pueblo de Echo, que culminaron con el asesinato de algunas personas del lugar. Se le impuso como consecuencia una condena a pena de muerte, cuyo cumplimiento fue suspendido debido a la insistencia de su hermano, hasta que en 1583 le fue conmutada la pena a cambio de aceptar el ingreso en los Tercios, siendo destinado a Sicilia.

Entre ambas fechas, el joven Lupercio Latrás ya efectuaba sus correrías por los valles del Pirineo y por el Somontano.
Así, en el año 1580, apareció ante Aínsa al mando de una cuadrilla de 50 hombres, logrando apoderarse con ardides del castillo de Aínsa.
Sin embargo, al parecer se le esperaba, ese mismo año de 1587 en Lisboa, donde presumiblemente debería incorporarse a los Tercios con destino a la invasión de Inglaterra, en la Grande y Felicísima Armada, a la que se incorporó con retraso, siendo arrestado en enero de 1588 en casa del almirante don Álvaro de Bazán.
El hecho de haber ingresado en el Ejército le mantuvo al margen de la comisión de nuevos delitos, pero el año 1588, tras el estallido de la Guerra de Ribagorza,4desertó de las tropas reales para unirse al Ejército del conde de Ribagorza, Fernando II de Ribagorza (también conocido como Fernando de Gurrea), enfrentándose así a la baja nobleza aragonesa, a los infanzones locales y al propio poder real.
Lupercio Latrás participó igualmente en las luchas contra la minoría morisca en Aragón, (las llamada Guerra de Montañeses y Moriscos) tomando parte activa en el arrasamiento de lugares habitados por dicha minoría, como Codo o Pina de Ebro, en abril de 1588. Tras haber sido rechazados en Sástago, entraron en Quinto, donde había una nutrida colonia de conversos desde el Islam, y sus hombres se entregaron al saqueo y la matanza, en la que pudo haber hasta 300 muertos:
... y así comenzaron a ir en busca de la propia suerte, que si fueran a caza, no perdonando a nadie, ni a mujeres, ni a niños aunque fueran de teta, que quitándolos de los pechos de las madres, a cual tomándolos de los pies le daban calabazadas por las paredes; y de los grandes a los que cogían, desnudabanles en cueros vivos, traían a la plaza, que estaba llena de cuerpos muertos, y allí, probándose a quien darían mayor golpe, les daban terribles cuchilladas; otros echándoles por las ventanas morían reventados; ...
En esta guerra, Lupercio Latrás tuvo un papel destacado, participando en numerosos hechos de armas. Así, participó en la conquista de Benabarre para las tropas del conde de Ribagorza, aunque fue derrotado en Tolva.Igualmente, junto a los miembros de su cuadrilla de bandoleros, intentó en mayo de 1588 apoderarse de la ciudad de Barbastro, con lo que los barbastrenses pidieron ayuda a los pueblos vecinos, derrotando a los hombres de Lupercio en la zona de Loporzano.
Actuó igualmente como espía en Francia e Inglaterra al servicio de Felipe II.

27 may 2013

"Dándolo todo jota" y Laspuña

"Caudal de agua, de vida y de jota, el río Ebro ha sido fuente de inspiración para infinidad de temas del folclore aragonés. Algunos de ellos serán interpretados por cuatro solistas y un dúo que concursarán por un premio total de dos mil euros en un nuevo programa temático de DÁNDOLO TODO JOTA. Los participantes llegan de distintos municipios de la ribera, tanto de Aragón como de La Rioja y Navarra, demostrando así que la Jota, al igual que el río, no entiende de fronteras. Distintas sensibilidades y, también, distintas maneras de entender la jota bajo la influencia del ímpetu y la bravura del Ebro. Un viaje muy especial, repleto también de emoción y ternura."

Con este texto anunciaban el programa  jotero de Tele Aragón de ayer domingo por la noche. A pesar de algunos errores de ortografía ya que escribieron La Espuña, y todos sabemos que en castellano es "Laspuña" y en aragones "A Espuña" y otro geográfico ya que los nabateros no bajaban hasta Reinosa , lo hacían hasta Tortosa. El programa fue ameno y yo os pongo la jota que me alegro el día.

23 may 2013

Este jueves '¡Bien dicho!' se sube a una nabata

Fotografía de Marcos Magen

DESTACADOS EN ARAGÓN TV 
Para conocer el significado de todas estas palabras y el oficio de “navatero”, este jueves a las 22:15 horas, ¡Bien dicho!.
Esta semana el programa conoce las palabras aragonesas relacionadas con esta tradición, declarada Bien de Interés Cultural Inmaterial.
¡Bien dicho! (navatas) Este jueves ¡Bien dicho! se sube en “navata” para conocer el significado de las palabras y el oficio de “navatero”, una tradición declarada Bien de Interés Cultural Inmaterial.
María de Miguel aprenderá a dejar los “verdugos” bien “remallaus” en Laspuña. 
También “remalla” con una familia de “navateros” de Murillo de Gállego que explica al programa cómo usarlos para atar los “trampos” y los “rastriles”. Allí se toma un almuerzo “navatero” y “morría” un poco de vino en la “teta de vieja”, para reponer fuerzas por si baja el “mayenco”.
Federico Contín descubre lo complicado que es “abuchar” con los “peducos” mojados y que ni las “cueras” son capaces de impedir que la “buchina” haga “tremolar” a los “Nabateros del Sobrarbe” en Laspuña. Desde allí, María de Miguel desciende por el Cinca hasta Aínsa, viendo cómo los “navateros” esquivan “peñones”, “bolos” y “Rasas”.
ENLACE PARA LOS QUE ESTÁN FUERA DE ARAGÓN:
http://alacarta.aragontelevision.es/streaming/streaming.html

Un Andalusi con sangre nabatera




Pero aquí abajo, abajo
cerca de las raíces
es donde la memoria
ningún recuerdo omite
y hay quienes se desmueren
y hay quienes se desviven
y así entre todos logran
lo que era un imposible
que todo el mundo sepa
que el Sur,
que el Sur también existe

21 may 2013

Adios a un Laspuñes que nabatio hasta Chile



Estas son las palabras que pronuncio Jose Antonio de Sidora en nombre de toda la familia en el funeral del Tío Pancho, que falleció el día de la madre de este año en Chile. En Laspuña se celebro una misa en su recuerdo el domingo siguiente.
"Por ser el sobrino mayor y haber compartido con él 19 años de mi vida (mas que con mis propios padres), a nombre de la familia, quiero darles las gracias por su compañía: A pesar de ser personas de fe, la pena es imposible de disimular, y el tener el cobijamiento de todos ustedes, una palabra de aliento, un abrazo cariñoso, es reconfortante.
Diré solo unas palabras sobre el tío, pues no era algo que a él le gustaba en absoluto.
Hombre de pocas palabras, tímido aunque tratara de disimularlo, trabajador como buen emigrante, sin horarios ni fiestas. Siempre pensando más en los demás que en el mismo.
Especialmente acogedor: Romeral era el lugar de encuentro de todos sus hermanos y de los tíos. A la once comida preparadas por la tía Milagros, con tortilla de patatas, jamón, chorizo, ensaladas surtidas, pollo criado en casa y buen vino, donde los más jóvenes disfrutábamos de las anécdotas que nos contaban de sus vidas.
Como no recordar las partidas de guiñote del tío Pancho y tío Jesús, contra el tío Perico y el tío Antonio, los paseos el día domingo a Los Que?es, a comernos un rico asado a la orilla del rio.
Las juntas en Fiestas patrias, Nochebuena, Navidad y Año Nuevo. Y él nunca quería sentarse en la cabecera.
Cuando tratábamos de invitarlo a nuestras casas, siempre nos decía que mejor fuéramos nosotros a Romeral.
Nos conquisto a todos con su saber escuchar, con su sonrisa, con su acogimiento lleno de cariño disimulado. Ese es el recuerdo que todos tenemos de él.
El domingo en España era el día de la madre, la debilidad de mi tío....
Quiero agradecer a todos los primos que lo apoyaron hasta el último suspiro.
Todos los sobrinos y nuestros hijos haciéndole compañía en la clínica, al lado de la tía Milagros, a quien queremos reconocerle, de corazón, su fortaleza, su porfía y, sobretodo, su entrega para con su hermano.
Por último, recordar a los vecinos de Romeral que tanto han rezado por él, a los de Teno: Gracias, muchas gracias.
Les quiero invitar a un momento de silencio, antes de seguir con la liturgia, para escuchar una jota aragonesa, pues mi tío fue baturro hasta el último minuto de su vida.
En su honor, sus sobrinos mayores, usamos estos pañuelos al cuello, que en Aragón se llaman cachirulos."

20 may 2013

Los primeros videos del XXIX descenso Nabatero

 
Video de Javier L.
Video de Olga M.R.

Alta asistencia de público

Antonio Castillo Alcalde de Laspuña y Joaquin Betato.Dos Laspuñenses, quintos y nabateros, en el momento de  la ofrenda floral a los nabateros.

La Asociación de Nabateros del Sobrarbe ha celebrado este domingo la vigesimonovena edición del descenso de nabatas por el río Cinca entre las localidades de Laspuña y Aínsa, una tradición que ha recordado el antiguo oficio del transporte fluvial de la madera desde el Sobrarbe hasta la desembocadura del Ebro.
A la localidad de Aínsa han llegado dos nabatas, de dos y tres trampos, mientras que la tercera tras salvar algunas dificultades se ha quedado entre el tramo de Labuerda y Aínsa, sin terminar el descenso. Los Nabateros del Sobrarbe han estado acompañados por los Nabateros del Gállego y de la val de Hecho. Numeroso público ha seguido el desarrollo del descenso, tanto en la salida como la llegada y en los distintos tramos del recorrido.
Colocación en el monumento nabatero de Laspuña de un ramo de flores en recuerdo de todos los nabateros, Misa, almuerzo y descenso de las nabatas han sido los actos celebrados. Los nabateros han vestido trajes típicos, en blanco y negro.
La Comarca de Sobrarbe fue el primer territorio aragonés que impulsó y consiguió que estas plataformas volvieran a descender por un río. Este año, la fiesta de las nabatas ha sido declarada Bien de Interés Cultural Inmaterial. (Fuente: Radio Ainsa) 
Foto J:Puertolas.
Javier Callizo con los Nabateros

Navegabilidad del río Cinca

Sobrarbe reivindica la navegabilidad del río Cinca

Fuente: Radio Ainsa

Los empresarios de la comarca, la Asociación de Nabateros y el Club Atlético Sobrarbe aprovechan la festividad en torno al descenso de nabatas para reivindicar la navegabilidad del río Cinca y la creación de un sendero natural en la margen del río paralelo al recorrido tradicional de estas naves.
José Luis Bergua, presidente de la Asociación Turística de Sobrarbe, explica que están buscando financiación para la ampliación del camino ya existente entre Laspuña y Lafortunada.
Por otra parte, este colectivo reclama que se recupere la navegabilidad del tramo del río Cinca entre Escalona y Aínsa, una petición que también comparten el Club Atlético Sobrarbe y la Asociación de Nabateros de la comarca.
La mejora de la señalización de la nueva carretera que conecta Sobrarbe con el Alto Gállego es otra de las reivindicaciones de los empresarios del sector turístico de la comarca. Según afirman, el 50% de los visitantes que acceden por esa vía, tiene problemas para encontrar su destino.


17 may 2013

Un misterio con boina.


Desde que el tema del Hombre Lobo o del Onso pusieron en la pequeña pantalla el nombre de Laspuña no se habia vuelto a observar otro misterio como el de la foto. ¿Nos haremos mas populares que las caras de Belmez...?.

16 may 2013

Circo 18 de Mayo




Una actividad mas que llenara el fin de semana nabatero de Laspuña.
El Sabado 18 de Mayo a las 19.00, el circo abrirá sus puertas para llenar de ilusión a niños y a mayores.



9 may 2013

Despedida en el mes de los mayencos.


Tio Pancho nos ha dejado en el mes de los mayencos, seguramente lo ha hecho asi para que nuestras lagrimas recrezcan el caudal del Cinca y tengamos un buen descenso.
No encuentro mejores palabras que las utilizadas por Silvia de Casa Sidora para expresar lo que sentimos la familia.

"DECIR ADIOS EN LA DISTANCIA ES TAN DIFICIL……. CUANDO HAY UN OCENANO POR MEDIO Y TE GUSTARIA ESTAR CON TU GENTE PARA DESPEDIR A UN HOMBRE BUENO, ORGULLOSO DE SER DE LASPUÑA, MAS CONCRETAMENTE DE CASA SIDORA. YA DESCANSAS….. Y ESTOY SEGURA QUE HAS VUELTO A LASPUÑA A RECORRER SUS CALLES, TU CASA, TU GENTE Y YA ESTARÁS JUGANDO UNAS PARTIDAS DE GUIÑOTE CON ALGUNOS DE LOS QUE SE FUERON ANTES.
MIRO ATRÁS Y ME VIENE EL RECUERDO DEL VIAJE QUE SE JUNTARON LOS HERMANOS, RECUERDO VERLOS EN LA PUERTA DE CASA SIEMPRE RIÉNDOSE CON ESA SONRISA BONACHONA Y CONTAGIOSA QUE TENÍAN LOS HERMANOS.
PIENSO QUE TE HAS IDO EL DÍA DE LA MADRE, YA ESTÁIS JUNTOS …..
PIENSO EN TUS HERMANOS Y EN EL REENCUENTRO CON MI ABUELA. NO PUEDO EVITAR LLORAR, PENSAR EN LO QUE TE QUERÍA YAYA ….. PERO YA DESCANSAS.
EN LO QUE TE CAMBIABA LA CARA CADA VEZ QUE VEÍAS A TU FAMILIA POR INTERNET.
TE ECHAREMOS DE MENOS.
ES DIFÍCIL DECIR ADIÓS … EN LA DISTANCIA… TE DIGO ADIÓS ….. TÍO PANCHO UN HOMBRE BUENO.
BESOS PARA TODOS LOS QUE AHORA ESTÁN CONTIGO Y CUIDA DE LOS QUE NOS QUEDAMOS POR AQUÍ."

6 may 2013

Ultima frontera (LURTE)




Un nuebo mundo m'aguardaba mas allá d'as mías montañas y a mía quiesta patria , nuebos puestos que conquistar pa o rei de Aragón , tierras esconoxidas . Dende Anatolia dica Creta y Estambul luite con corache por a mía bandera y agora que a baralla remato, crebare a mía zaguera muga . Torno ta Aragón , torno ta casa , torno por fin ,diyas sin guerra . Torno ta Aragón , torno ta casa y chunto a tu a mía bida entera . Cuan ascuito os ríos, as montañas gramar , alcuerdos d'infanzia por sangre cambiata , ista ye a bida que nunca bibié , os míos fillos , os tuyos güellos , a nuei estrelada , bals de nieu , o zierzo me charra , o bosque me chila , susurra en a mía alma . Soi contento ya siento a calma , a bida ye más bida si soi en a mía casa . Torno ta Aragón , torno ta casa , torno por fin diyas sin guerra . Torno ta Aragón , torno ta casa y chunto a tu a mía bida entera . Torno ta Aragón , torno ta casa , torno por fin diyas sin guerra . Torno ta Aragón , torno ta casa y chunto a tu a mía bida entera.

19 Mayo 2013 ( XXIX Descenso Nabatas del Zinca)



PROGRAMA
Viernes 17.-

Construcción de Nabatas

Sábado 18.-

Construcción y aguado de Nabatas
12.00 Descenso popular KDD para kayaks y piragüas
21.30 Cena popular (previa inscripción)
00.30 Verbena

Domingo 19.-

09.30 Misa Nabatera
10.00 Almuerzo en la placha
11.00 Salida de Nabatas (puente de Laspuña)


4 may 2013

Vexillium-Siñal-Senyera-Bandera

La bandera (en latín vexillium o bandum) es un símbolo, cuyo significado se refiere a la identidad entre personas que conforman un grupo

O SIÑAL D´ARAGÓN

Catalans, balenzianos, balears y aragoneses tenemos alazetalmén un mesmo siñal autonomico encara que con chiquetas bariazions. As cuatro comunidaz s'identifican con o siñal cuatribarrato, u siga, cuatro franchas royas sobre fundo amariello. Belunas d'istas comunidaz han creyato leyendas sobre l'orichen anzestral de dito Siñal. Pero, cuála ye a berdá estorica d'iste simbolo tan aragonés?

Posible orichen: Sancho Remírez, segundo rai d'os aragoneses, fa un biache ta Roma, riende basallache a o Papa y íste lo nombra o suyo portastandarte. En ixa epoca as colors d'o papato yeran royo y dorato, as de más gran balura en a terminolochía eraldica. En Daroca s'alza una umbela basilical con as colors royo y amariello papals, y en Salamanca, se saca en prosezión ta l'Alcorpus unatra identica. Iste podreba estar l'orichen d'o siñal d'o rai d'os aragoneses, pero no podemos afirmar cosa que siga decumentata.

Orichen zierto: L'orichen zierto d'o siñal cuatribarrato se puede decumentar en o rainato d'Alifonso II d'Aragón "o Casto" (1162 - 1196), pos asinas amanixe en as monedas que él cudiba. Bi ha atra curiosidá en iste rainato y ye a siguién: Dica Alifonso II toz os rais s'apellidaban, rex Aragonensium (rai d'os aragoneses) y dimpués d'iste rai empezipian a nominar-sen, rex Aragonensis (rai d'Aragón).
O cambeo ye senificatibo, pos empezipia a reconoxer-se un territorio como propio. Puede afirmar-se - siguindo ista mesma lochica- que con o tiempo, o que yera simbolo presonal d'o rai pasa a estar siñal de dinnidá, o Siñal Reyal, y dimpués siñal nazional, ye dizir d'o territorio, pero sin tresbatir o primitibo senificato. En os armorials de toda Uropa, o siñal cuatribarrato ba asoziato t'a Casa Reyal d´Aragón. Resumindo, o siñal cuatribarrato escomenzó estando Siñal Presonal d'o rai, dimpués n'estió d'a Casa suya, ta rematar estando siñal Nazional d'os diferens territorios d´a Corona.

DIFUSIÓN D´O SIÑAL
En o sieglo XIII, Chaime I conquista Balenzia y Mallorgas; podeba aber integrato istos nuebos territorios en Aragón y en Cataluña, sin dembargo no lo fizo. O rai creyó dos nuebos territorios con ran de raino, alazetato en a dibisión d'a potestá reyal, ye dizir, que prozeden d'a Casa d'Aragón y emplegan as mesmas colors de dinnidá que a Casa Reyal d'Aragón.
O mesmo escaize con as conquistas d'o Mediterranio (interpresa d'a Corona) que, independienmén de quí las reyalize fesicamén, o simbolo que las identifica ye o Siñal Reyal d'a Casa d'Aragón, simbolo, que encara no ha adoutato Cataluña como beyeremos más ta debán. Con a unión monarquica d'as Casas d'Aragón y Castiella, amanixe un escudo en o que se reflexan os simbolos distintibos d'as dos Casas -o escudo d'os Rais Catolicos-pero en ista epoca no bi ha un siñal ni un escudo d'España encara. En o escudo d'os Rais Catolicos as barras representan a Casa d'Aragón. En Cataluña, a cruz de San Chorche ye o emblema d'a Generalitat, en Balenzia a ziudá sobre ondas de mar y en Mallorgas o castiello con o sin a palma.

CATALUÑA S´ENCORPORA EN 1701
Cataluña en as suyas estituzions nazionals que son y yeran, as Cortes y a Cheneralidá, utilizaba como simbolo a cruz de San Chorche, asinas costa en os libros de ditas estituzions, dica que en 1701 as Cortes Catalanas adoutan boluntariamén o siñal d'a Casa d'Aragón, sin garra imposizión. Encara o 12 de chulio de 1713 os "Diputats del General del Principat de Catalunya", suscriben un decumento con a cruz de San Chorche en o que istan a os lugars a mantener-sen fidels a l'archiduque Carlos. Por o tanto, podemos dizir que ye a partir d'o sieglo XVIII cuan as barras representan en o escudo d'España, tamién a Cataluña, como nazionalidá.


PERIGLO DE DESAPARIXIÓN
En o sieglo XIX con a plegada ta o trono d'España d'a Casa de Saboya se preduz un escaizimiento que autiba o nazionalismo aragonés. O rai don Amadeyo retira d'o escudo d'España as barras d'Aragón ta clabar-ie as d'a suya Casa Reyal de Saboya.
Solo que os aragoneses reaizionan; diz que bi abió dica contornillos, y ye Chuaquín Costa qui encapeza a quexa dizindo: "As barras son l'alma en o escudo d'España; o buedo que ellas dixan no s'imple con dengún escudo d'a Tierra, porque l'alma d'Aragón es inmensa... Ayere mos furtón as libertaz; güei mos furtan os remeros."
O Siñal d'España amanixe en o rainato de Caros III , en primer puesto, solo que ta distinguir a las suyas naus. En 1785 esliche como pabellón un siñal semellán a o que Alifonso V o Magnanimo, rai d'Aragón, eba portau ta Nápols.
Iste siñal ye adoutato dimpués por o exerzito en 1843 y se torna en o siñal nazional d´España.

O ESCUDO D´ARAGÓN
Muito menos conoxito -popularmén- que o siñal, no dentra en garra polemica. Amanixe por primer begada en a suya confegurazión autual en l'añada 1499, en a portalada d'una Coronica d'Aragón que escribe ta Fernando o Catolico o flaire Gauberto Fabricio de Bagad.
Se reconoxe ofizialmén l'añada 1612 por meyo de cudizions de monedas u en os escudos d'a Deputazión Cheneral d'Aragón.
En l'añada 1921 a Reyal Academia d'a Estoria española opina en a suya fabor y en l'añada 1978 s'encorpora de nuebas como simbolo ofizial d'Aragón a trabiés d'o Estatuto d'Autonomía Aragonesa.
O Chustizia d'Aragón emplega o escudo de Bagad de 1499, que en cuentas de corona ubierta, porta un anchel proteutor.
(Texto en Aragones de Purnas Semontano)