Nuestra tienda - A nuestra botiga

20 dic 2013

20A "O Chustizia"

Chuan V de Lanuza
Chuan de Lanuza lo Choben (enta 1564 - 1591), tamién dito lo Mozo, estió o cinquén Chusticia Mayor d'Aragón con ixe nombre. A despeito d'a suya curta duración, ye un d'os Chusticias més conoixitos en a historia d'Aragón per aber estato executato sin que bi ese un procés prebio.
Lo suyo lugar d'orichen ye incierto. Fillo de Chuan IV de Lanuza, l'anterior Chusticia, n'eredó lo cargo dimpués de la muerte de o suyo pai, contando tasament con bentisiete añadas, d'an la suya embotada de lo Choben.
Asuya curta edat y inesperencia no iban a aduyar-lo en ixas difícils chornatas a Zaragoza. En os tiempos de Felipe I (II de Castiella), tensas  as relazions d'ixa Corona con a Corona d'Aragón per diferens problemas debitos a la existencia d'os Fueros, s'acusó d'asesinato a Antonio Pérez, antigo secretario aragonés d'o monarca, que en prencipio eba d'estar chuzgato per o Chusticia y podeba emparar-se en os Fueros d'Aragón. Pa pribar que ixo se desbenise, Felipe I l'acusó d'ereche y se'n disposó la estradición pa estar asinas chuzgato per lo Santo Oficio, de rango més alto que no lo d'o Chusticia. En que estió sacato de prisión t'o suyo treslato ta la d'a Enquesición, l'abotinamiento d'a chen obligó de reingresar-lo-ie un altra begata. Lo rei y la Enquisición, en consecuencia, menazoron con executar castigos ixemplars.
Felipe I minbió lo exercito ta Zaragoza. En aber estato lo Chusticia qui acarase as protestas como "fuerista", talment quasi de traza inconscient, y pretendese d'aturar lo enbadimiento d'a tropa reyals, lo rematoron detenendo y lo executoron lo 20 d'abiento de 1591, sin prebio abiso ni cumplimiento d'un procés, en un cadafalso debantato en a plaza lo Mercato de Zaragoza, an lo escabezoron. A tota ixa serie de suzesos se la conoix como las Alterazions.
Lo cadabre de Chuan de Lanuza estió apedezato en o monesterio de Sant Francisco y portato ta la fuesa con totas  as  onors d'o suyo cargo.
Aplegatas per lo monarca las Cortz a Tarazona en 1592, se i adaptoron los Fueros aragoneses a lo poder reyal.
Juan V de Lanuza
Juan V de Lanuza el Mozo (Lanuza, 1564-Zaragoza, 1591) fue el quinto Justicia Mayor de Aragón con el nombre de Juan de Lanuza.
En tiempos del rey Felipe II de Castilla y I de Aragón (año 1591), estando tensas las relaciones con la Corona de Aragón en relación a los fueros, Antonio Pérez exsecretario del rey fue acusado de asesinato, y por lo tanto debía ser juzgado por la Justicia Mayor de Aragón; pero para evitarlo, Felipe II lo acusó de hereje y se dispuso a su extradición para así ser juzgado por el Santo Oficio, de mayor rango que la Justicia. Cuando fue sacado de la cárcel para su traslado, el amotinamiento de la gente obligó a reingresarlo de nuevo en prisión. A raíz de ello, el Rey y la Inquisición amenazaron con castigos ejemplares.
El Rey envió al ejército a Zaragoza; al colocarse el Justicia al frente de las protestas, fue detenido y ejecutado sin previo aviso. Es lo que se llamó Alteraciones de Aragón.
Reunidas las Cortes de Aragón en la ciudad de Tarazona en 1592, aceptaron la nueva situación y cesaron las revueltas.
En conmemoración de aquel hecho, la ciudad de Zaragoza levantó en el centro de la ciudad (en la Plaza de Aragón) un monumento al Justiciazgo.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Se respetuoso con tus comentarios.
No se publicarán si el autor no está debidamente identificado.
Gracias